Edward Lear-Thermopylae-Greece-1848

Edward Lear-Thermopylae-Greece-1848
Το ιστολόγιο αυτό δημιουργήθηκε με σκοπό την προβολή της τοπικής ιστορίας της Φθιώτιδας. Παρουσιάζονται ιστορικά γεγονότα λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό. Παρατίθενται μαρτυρίες ανθρώπων, οι οποίοι συμμετείχαν και βίωσαν γεγονότα του 19ου και 20ου αιώνα. Προτιμάται ο επώνυμος σχολιασμός των αναρτήσεων. Στις αναδημοσιεύσεις παρακαλούμε για την αναφορά της πηγής προέλευσης. © Σωτήριος Γ. Αλεξόπουλος.

Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

Τσερνοβίτι: Οδοιπορικό στο Τσερνοβίτι το 1989



Από την εφημερίδα που εκδίδει ο Πολιτιστικός Σύλλογος των Απανταχού Σπαρτιωτών «Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ», Φ. 74-78, αναδημοσιεύεται εδώ ένα οδοιπορικό στο Τσερνοβίτι του Αιμιλίου Οθρυώτη, που πραγματοποιήθηκε το 1989.


Οδοιπορικό

ΤΟ ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ (ΠΑΛΑΙΟΚΕΡΑΣΙΑ) ΦΘ/ΔΑΣ
[Η «φυσιογνωμία ενός προεπαναστατικού χωριού»]

Λόγοι αναψυχής και φιλομάθειας έσυραν τα βήματα τεσσάρων Σπαρτιωτών ορειβατών, το περασμένο καλοκαίρι, σ’ ένα προεπαναστατικό χωριό του ορεινού όγκου της Όθρης.
Πρόκειται για το ταξίδι, που έγινε στο Τσερνοβίτι (Παλαιοκερασιά) στις 16 του περασμένου Αυγούστου, από μια ομάδα «ρομαντικών», «φιλοπερίεργων», και «προγονοπλήκτων»…εκπαιδευτικών στην πλειοψηφία, οι οποίοι κατάγονται από το χωριό μας, αλλά «διαβιούν στην αλλοδαπή»…ανάμεσα στους οποίους βρέθηκε και ο γράφων τις φτωχές τούτες γραμμές…
***

…Χωρίς καλά-καλά να «πιάσει» η αυγουστιάτικη ζέστη, με σύγχρονο μεταφορικό μέσον βρεθήκαμε στα «Μπερτσιμέϊκα» τα χωράφια – «αλωνάκια» καλείται η ευρύτερη εκείνη περιοχή και ανήκει στο «σπαρτιώτικο»…
Αφού λοιπόν αφήσαμε το αυτοκίνητο σε «φίλιο»…έδαφος, εισήλθαμε στο «ξένο», στο Τσερνοφιώτικο» και φτάσαμε «στ’ Αλή το ρέμα». Ένα παράξενο αίσθημα πλημμύρισε την καρδιά μας. Νοιώθαμε σαν ξένοι στο έδαφος εκείνο. Ένας ήταν ο σκοπός μας: να φτάσουμε στο ερειπωμένο, σχεδόν, και εγκαταλελειμμένο, πλέον, Τσερνοβίτι. Έτσι τουλάχιστον, νομίζαμε πως ήταν. Υπήρχαν δύο δρόμοι: Ο ένας απ’ το μεσημβρινό και ο άλλος από το βορειοανατολικό σημείο.
Προτιμήσαμε τον δεύτερο. Στραφήκαμε κατά το βορρά και βαδίσαμε πάνω σε αγροτικό δρόμο, που διανοίχθηκε πρόσφατα και οδηγεί στην «Αγιά Μαρίνα» και στο «Τουρκοχώρι», που είναι, πιά, παλιοί και εγκαταλελειμμένοι οικισμοί. Έπειτα από πορεία 20΄ της ώρας και αφού στρίψαμε δυτικά, βαδίζοντας και πάλι πάνω σε αγροτικό δρόμο, που είχε τα γνωρίσματα του προηγουμένου και διανοίχθηκε για τον ίδιο σκοπό, φθάσαμε στο βόρειο μέρος του χωριού, που δεν ήταν καθόλου ερειπωμένο και εγκαταλελειμμένο – θα το δούμε αυτό στη συνέχεια – όπως πιστεύαμε.
***

Έξω από το χωριό και πάνω σε λοφίσκο υψώνεται λιθόχτιστος ναός του «Αγίου Αθανασίου» και επ’ αυτού αναγράφεται η χρονολογία «1935», προφανώς τη χρονιά εκείνη χτίστηκε. Την ημέρα εκείνη τον συντρόφευε ένας βοσκός Παλαιοκερασιώτης και μοιραζόταν μαζί του την σκιά των υπεραιωνόβιων βελανιδιών, έχοντας εκεί το ποίμνιό του και τα σκυλιά του.
Αφήσαμε την εκκλησία στη γαλήνη της και τον βοσκό στην μακαριότητά του, διότι ένας άλλος γιδοβοσκός θέλησε να μας οδηγήσει στο σπίτι του, όπου «ξεκαλοκαίριαζε» ο ίδιος, τα παιδιά του, η συμβία του, η μάννα του και το πολυπληθές ποίμνιό του. Το σπίτι εκείνο, ένα από τα λίγα που, ακόμη υψώνονται στο χωριό, ήταν κεραμοσκεπές, «στατό», με χαμηλή είσοδο και μικρά παράθυρα, λιθόχτιστο. Ήταν αντιπροσωπευτικός τύπος σπιτιού ορεινού παλιού χωριού. Μετά τις απαραίτητες, αυτοσυστάσεις μας ποιοι ήμασταν και τι ζητούσαμε, αποκτήσαμε την εμπιστοσύνη της φιλόξενης εκείνης οικογένειας, με αποτέλεσμα στην τετραμελή ομάδα μας να προστεθούν τα τρία παιδάκια, 13, 12 και 9 ετών, αγόρι, κορίτσι, αγόρι αντίστοιχα, ο βοσκός πατέρας τους κι ένας ακόμη βοσκός που τυχαία βρέθηκε εκεί. Έτσι γίναμε εννέα. Η σύζυγος και η μάννα του βοσκού δε μπόρεσαν να προστεθούν στην ζηλευτή ομήγυρη… Οι καινούργιοι φίλοι μας θέλησαν να μας ξεναγήσουν. Εκείνοι πρόθυμοι και εμείς γεμάτοι απορία και θαυμασμό, αρχίσαμε την περιήγηση.
***

Για πρώτη φορά αντικρύζαμε ένα προεπαναστατικό χωριό στην Όθρη, που διατηρεί, πολλά στοιχεία απ’ το παρελθόν και παραμένει ανέπαφο…απ’ την ισοπεδωτική παρουσία της μπουλντόζας… Στην κορυψή του χωριού σώζεται ακόμη, αλλά δεν εξυπηρετεί πλέον το σκοπό, για τον οποίο κατασκευάστηκε, η μεγάλη υδατοδεξαμενή. Εκεί συγκέντρωναν οι Τσερνοφιώτες το νερό, που έφερναν απ’ την Αγιά Μαρίνα με ανοιχτό αγωγό – πέτρινο αυλάκι, το οποίο σώζεται ακόμη – για να ποτίζουν τα μπακτσέδια, τα οπωροφόρα δέντρα και τα ζωντανά τους. Η δεξαμενή εκείνη με τον πέτρινο πυθμένα και τα λιθόκτιστα τοιχεία της είναι ένδειξη ότι οι κάτοικοι του χωριού δρούσαν συλλογικά, εκμεταλλεύονταν την πρώτη ύλη για δημιουργικό σκοπό και προνοούσαν για να μη γνωρίσουν την έλλειψη και τη στέρηση. Είδαμε τα δύο λιθόχτιστα πηγάδια, που είναι χωρίς νερό πλέον, αλλά αξιοθαύμαστα για την μαστοριά με την οποία πελεκήθηκε η πέτρα για να χτισθούν. Τα οπωροφόρα δένδρα (κορομηλιές, δαμασκηνιές, αμυγδαλιές, συκιές, μουριές, κληματαριές) αφθονούν, αν και το έδαφος δε φαίνεται πολύ γόνιμο, αφού είναι πετρώδες. Η πολυπληθής ομάδα μας περπάτησε για αρκετές ώρες στα ακανόνιστα δρομάκια του χωριού με τα λιθόχτιστα φράγματα, που διαχώριζαν και προστάτευαν τους χώρους εκείνους, στους οποίους άλλοτε υπήρχαν μπακτσέδια και καλλιεργήσιμα χωράφια. Θαυμάσαμε τα πελεκημένα αγγουνάρια, τα οποία ακόμη υψώνονται περήφανα και στηρίζουν τις γωνίες όρθιων και μισογκρεμισμένων σπιτιών. Οι φιλόξενοι «ξεναγοί» μας είπαν ότι είναι καταμετρημένα 250-300 σπίτια, απ’ τα οποία όμως «όρθια» είναι περίπου 20, ακατοίκητα πλέον, εκτός από 2-3, στα οποία τους θερινούς μήνες διαμένουν Τσερνοφιώτες κτηνοτρόφοι με τις φαμελιές τους.
Είδαμε, με τη βοήθεια πάντα των «ξεναγών» μας – τα μικρά παιδάκια ήταν πιο πρόθυμα – τα ερείπια του, άλλοτε τουρκικού διοικητηρίου, Θαυμάσαμε τα ερείπια του, άλλοτε Δημοτικού Γραμματοδιδασκαλείου, ένα από τα πολλά του «Δήμου Φαλάρων». Μας οδήγησαν στο παπαδόσπιτο του χωριού. Είδαμε τα στενά δρομάκια, τα γκαλτερίμια, την ακανόνιστη σειρά των σπιτιών, τη γέρικη «φυλλωριά» και την πέτρινη βρύση με το κρύο νερό. Είδαμε τη λιθόχτιστη εκκλησίας του «Αη-Γιάννη του Ριγανά», που γιορτάζει κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου με παρεκκλήσιο του Αγίου Χαραλάμπους. Ο Αη-Γιάννης ήταν άλλοτε ο ενοριακός ναός του χωριού, προεπαναστατικό κτίσμα, όπως μαρτυρεί η επιγραφή, που βρίσκεται στο επάνω μέρος της εισόδου και γράφει «1812», προφανώς έτος ίδρυσης του ναού. Είναι μεγάλος σε διαστάσεις σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής με δίριχη στέγη. Το δάπεδο του ναού είναι στρωμένο με πέτρινες πλάκες σε ακανόνιστο σχήμα.
Το τέμπλο και οι εικόνες δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ήταν μεγαλύτερος ο ναός, αλλά «κόπηκε» το δυτικό τμήμα του, δηλαδή ο γυναικωνίτης, με αποτέλεσμα να παραμένει ακάλυπτος, αλλά ακόμη υψώνονται περήφανα οι κολώνες του. Είδαμε το επιβλητικό λιθόχτιστο καμπαναριό με τους σιδερένιους συνδετικούς γάτζους του και θαυμάσαμε την πέτρινη θολωτή είσοδο, που οδηγεί στον περίβολο της εκκλησίας. Εντυπωσιακό είναι και το λιθόχτιστο «ιερό» του ναού, ενώ δεν υπάρχει πρόναος.
Ο θαυμασμός μας αποκορυφώθηκε όταν αντικρύσαμε τα πέτρινα αλώνια του χωριού – τα «πετράλωνα» -. Δυό-τρία βρίσκονται στο δυτικό μέρος και άλλα δυό στο ανατολικό. Όλα βρίσκονται σε τοποθεσία που έχει επιλεγεί πολύ προσεκτικά: Έπρεπε να την «παίρνει» ο άνεμος για να γίνεται γρήγορα το «ξανέμισμα» των δημητριακών και να μην ιδρώνουν τα άλογα, αφού θα τα δρόσιζε το αεράκι… Απ’ τα δυό πετράλωνα που βρίσκονται στο ανατολικό σημείο του χωριού, το ένα είναι πραγματικό μνημείο λαϊκής τέχνης! Η διαλεγμένη και καλοπελεκημένη πέτρα, που έχει τοποθετηθεί από μερακλήδικα μαστορικά χέρια, η θαυμαστή εφαρμογή της, τα πέτρινα «προστατευτικά στηθαία», το απλόχωρο του αλωνιού, η επιλεγμένη με προσοχή τοποθεσία δημιουργούν ένα αρμονικό σύνολο. Θαυμάζει κανείς την υπομονή, την λεπτότητα, την επιμέλεια και τα καλλιτεχνικά αισθήματα των ανθρώπων εκείνων που κατασκεύασαν τα πετράλωνα, αλλά περισσότερο θαυμάζει τους απόγονούς τους, οι οποίοι τα σεβάστηκαν, τα σέβονται και τα προστατεύουν.
Το μεσημέρι μείναμε στον ίσκιο της «φυλλωριάς», η οποία προστατεύει την κρυόβρυση απ’ τις αυγουστιάτικες θερμές ακτίνες του ηλίου. Εκεί ήρθαν να πάρουν νερό 5 Παλαιοκερασιώτες, που τώρα διαμένουν στο νέο χωριό τους κι ένας βοσκός. Όπως μας είπαν, ήρθαν στο Τσερνοβίτι για να μαζέψουν τα’ αμύγδαλά τους – άλλωστε μέσα στο χωριό υπάρχουν πολλές αμυγδαλιές και στα γύρω χωράφια υπάρχουν περισσότερες – ο βοσκός είχε έρθει να φάει σύκα, αφού το κοπάδι του βρισκόταν ακόμη στο «στάλο»…
Τις απογευματινές ώρες, αφού αποχαιρετίσαμε τους καλούς μας φίλους και ιδιαίτερα τα αγνά, αθώα, πρόθυμα και φιλότιμα παιδάκια, πηραμε το δρόμο του γυρισμού.
Είδαμε και μάθαμε πολλά για το χωριό εκείνο, που διατηρεί αρκετά στοιχεία απ’ το παρελθόν και παραμένει ακόμη ανέπαφο απ’ την καταστροφική παρουσία «ανίδρωτων υλοτόμων», που λέει και ο ποιητής.

***

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω το Τσερνοβίτι – Παλιοκερασιά μετωνομάσθηκε το 1927 – είναι ένα χωριό προεπαναστατικό. Για την επώνυμη συμμετοχή των κατοίκων στην Επανάσταση του 1821 δεν έχουμε γραπτές μαρτυρίες, σχετικά όμως με το θέμα αυτό ο Νικόλαος Κασομούλης στο «Ημερολόγιό» του (25 Ιουνίου 1836) γράφει τα εξής: «Εντεύθεν κινήσαντες προς το εσπέρας μετέβημεν εις Τζερνοβίτι χωρίον, όπου ήτο η ημιλοχία του Βου λόχου τοποθετημένη και εις το οποίο συνοίκησαν και φαμελιές του Δροσοθανάση, Μολοτζαίων και Τζιμαίων, καπιταναίων Ελλήνων εις την τουρκικήν δούλευσιν, εις εν τουρκικόν οίκημα οχυρόν» (σ.σ. Ερείπια του οικήματος εκείνου σώζονται και σήμερα ακόμη και για τα οποία μιλήσαμε πιο πάνω). Και συνεχίζει ο Κασομούλης: «Εις το χωρίον τούτο μόλις ευρίσκοντο (το 1836) έως 10 φαμελιές πολλά δυστυχισμένες από τον καιρό της Επαναστάσεως και της καταδρομής των ληστών κατά το 1836. Εμείναμεν αυτό το εσπέρας εκεί».
Η μαρτυρία του Κασομούλη είναι πολυτίμη, διότι είναι σχεδόν άμεση και αναφέρει ότι το χωριό στην Επανάσταση υπέφερε πολύ και ότι στα αμέσως μεταπελευθερωτικά χρόνια δέχθηκε ληστρική επίθεση.
Το χωριό υπαγόταν στο «Δήμο Φαλάρων» (1836-1912), αργότερα έγινε Κοινότητα, το 1947 εγκαταλείφθηκε για τα γνωστά γεγονότα, οι κάτοικοι έχτισαν καινούργιο χωριό πιο κάτω, αλλά το παλιό δε χαλάστηκε! Πολλά σπίτια έμειναν και μένουν όρθια, τα οικοδομικά υλικά δεν μεταφέρθηκαν για να χτισθεί το καινούργιο, όπως συνέβη στη γειτονική Σπαρτιά, και το σπουδαιότερο: Το χωριό εγκαταλείφθηκε, δεν κατοικήθηκε και οι κάτοικοι δεν οικοδόμησαν αργότερα επί των ιδίων θεμελίων, οπότε θα κατέστρεφαν την παλιά «φυσιογνωμία» του χωριού, με αποτέλεσμα να παραμένει, ανέπαφο και να διατηρεί πολλά γνωρίσματα απ’ το παρελθόν.
Η σημερινή εικόνα του χωριού πρέπει να φωτογραφηθεί και να μελετηθεί από ειδικούς πολεολόγους, διότι παρουσιάζει πολύ ενδιαφέρον.
Αιμίλιος Οθρυώτης


ΠΗΓΗ


Εφημερίδα Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ, φύλλο 74-78, Λαμία 1990.




Δημοσιεύουμε εδώ τρείς φωτογραφίες που δείχνουν το «παπαδόσπιτο», το εσωτερικό του Αη-Γιάννη όπως ήταν την εποχή που επισκέφθηκαν το Τσερνοβίτι οι γείτονες Σπαρτιώτες και το ανατολικό πετράλωνο:


 Εικ.1 Το «παπαδόσπιτο» του χωριού.


 Εικ.2 Το εσωτερικό του Αη-Γιάννη.


 Εικ.3 Το ανατολικό πετράλωνο.



ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΩΝ


Φωτογραφικό αρχείο Σωτήρη Γ. Αλεξόπουλου.








Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2012

Τσερνοβίτι: Οι εκλογείς του Τσερνοβιτίου σε εκλογικό κατάλογο του Δήμου Φαλάρων του 1865, των Σ. Αλεξόπουλου και Ν. Σωκράτους


Στις 4 Μαΐου 1865 ο Μεσσήνιος πολιτικός Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, διενήργησε εκλογές. Αντί ψηφοδελτίου έγιναν με σφαιρίδιο, λόγω του μεγάλου αναλφαβητισμού. Για πρώτη φορά ψήφισαν οι κάτοικοι της Επτανήσου, η οποία είχε ενωθεί με την Ελλάδα το 1864. Τη σχετική πλειοψηφία στη νέα Βουλή, με περίπου 80 έδρες σε σύνολο 181, απέσπασε ο Κουμουνδούρος που ανέλαβε και την πρωθυπουργία για λίγους μήνες. Παραιτήθηκε όμως επειδή καταψηφίστηκε το οικονομικό του πρόγραμμα. Στη Φθιώτιδα εξελέγησαν βουλευτές από όλα τα κόμματα οι: Σ. Πλέσσας, Α. Χατζόπουλος, Δ. Τσιριμώκος και Δ. Χατζίσκος.
Στα ψηφιοποιημένα Γενικά Αρχεία του Κράτους (www.gak.gr, αρχείο Γιάννη Βλαχογιάννη), διασώθηκε ο εκλογικός κατάλογος των εκλογών αυτών. Όσον αφορά το Δήμο Φαλάρων, περιέχονται τα ονοματεπώνυμα των εκλογέων του Δήμου, στον οποίο ανήκε το Τσερνοβίτι (Εικ.1,2,3,4). Εκτός από τα ονοματεπώνυμα αναγράφεται το πατρώνυμο, η ηλικία και το επάγγελμα του κάθε εκλογέα [ευχαριστίες οφείλονται στο διαχειριστή του Ιστολογίου ΑΡΧΑΝΙ για την αποστολή του καταλόγου]. Η εγγραφή των εκλογέων έγινε με χαλαρή αλφαβητική σειρά, με βάση το βαπτιστικό τους όνομα.
Ακολουθεί αναδημοσίευση του καταλόγου. Προτάσσεται το επώνυμο κατά αλφαβητική σειρά. Παράλληλα προστίθεται μία στήλη με το έτος γεννήσεως:

Α/Α
Ονοματεπώνυμο
Όνομα Πατρός
Έτος γεννήσεως
Ηλικία
Επάγγελμα
1
Αλεξίου Αλέξανδρος
Δημήτριος
1840
25
γεωργός
2
Αλεξόπουλος Δημήτριος
Ιωάννης
1825
40
γεωργός
3
Αλεξόπουλος Ιωάννης
Δημήτριος
1838
27
ποιμήν
4
Γούλας Αλέξιος
Γεώργιος
1844
21
γεωργός
5
Γούλας Δημήτριος
Γεώργιος
1838
27
γεωργός
6
Ιωάννου Αθανάσιος
Τριαντάφυλλος
1827
38
γεωργός
7
Κάνουρας Αθανάσιος
Δημήτριος
1832
33
γεωργός
8
Κάνουρας Δημήτριος
Θεόδωρος
1809
56
γεωργός
9
Κάνουρας Θεόδωρος
Δημήτριος
1838
27
γεωργός
10
Καραγιάννης Παναγιώτης
Ιωάννης
1802
63
γεωργός
11
Καράμπας Απόστολος
Κυριάκος
1833
32
γεωργός
12
Καράμπας Κυριάκος
Καράμπας
1812
53
ποιμήν
13
Καράμπας Νικόλαος
Κυριάκος
1839
26
ποιμήν
14
Καραπλιός Κωσταντίνος
Ιωάννης
1837
28
γεωργός
15
Κασσαράς Δημήτριος
Ιωάννης
1785
80
γεωργός
16
Κασσαράς Ιωάννης
Δημήτριος
1792
73
γεωργός
17
Κασσαράς Κωνσταντίνος
Ιωάννης
1838
27
γεωργός
18
Κατσαντώνης Αλέξανδρος
Ιωάννης
1837
28
γεωργός
19
Κατσαντώνης Δημήτριος
Ιωάννης
1837
28
γεωργός
20
Κατσαντώνης Κωνσταντίνος
Γεώργιος
1840
25
γεωργός
21
Κατσαντώνης Χρήστος
Ιωάννης
1836
29
γεωργός
22
Κολιάτος Αναγνώστης
Αθανάσιος
1800
65
γεωργός
23
Κολιάτος Αθανάσιος
Νικόλαος
1825
40
γεωργός
24
Κολιάτος Νικόλαος
Αναγνώστης
1840
25
ποιμήν
25
Κολιάτος Παναγιώτης
Αναγνώστης
1837
28
γεωργός
26
Κούτρας Δήμος
Ιωάννης
1790
75
γεωργός
27
Κούτρας Πανταζής
Δήμος
1825
40
γεωργός
28
Κούτρας Χριστόδουλος
Ιωάννης
1778
87
γεωργός
29
Λιάπης Δημήτριος
Λιάπης
1822
43
γεωργός
30
Μπακαλιάνος Αναγνώστης
Ιωάννης
1799
66
γεωργός
31
Μπακαλιάνος Ιωάννης
Αναγνώστης
1821
44
γεωργός
32
Μπακαλιάνος Χρήστος
Αναγνώστης
1839
26
γεωργός
33
Μπαλντάς Δημήτριος
Κωνσταντίνος
1835
30
γεωργός
34
Μπαλντάς Ευστάθιος
Κωνσταντίνος
1831
34
γεωργός
35
Μπερτσιμάς Παναγιώτης
Γεώργιος
1825
40
γεωργός
36
Παναγιώτου Στάμος
Παναγιώτης
1823
42
γεωργός
37
Παπαϊωάννου Αλέξανδρος
Κωνσταντίνος
1840
25
ποιμήν
38
Παπαϊωάννου Δημήτριος
Κωνσταντίνος
1833
32
γεωργός
39
Παπαϊωάννου Ιωάννης
Κωνσταντίνος
1830
35
γεωργός
40
Πολυμέρου Γεώργιος
Πολύμερος
1778
87
γεωργός
41
Πόρτσαλης Βασίλειος
Αθανάσιος
1820
45
γεωργός
42
Σάνος Νικόλαος
Δημήτριος
1830
35
ποιμήν
43
Σκεπαρνάκος Δημήτριος
Γεώργιος
1832
33
γεωργός
44
Τσόγκας Γεώργιος
Νικόλαος
1837
28
ποιμήν
45
Φράγγου Ιωάννης
Νικόλαος
1820
45
γεωργός
46
Φράγγου Νικόλαος
Χρήστος
1838
27
ποιμήν
47
Φράγγου Χρήστος
Νικόλαος
1810
55
γεωργός
48
Χάδος Αλέξανδρος
Ιωάννης
1809
56
γεωργός
49
Χάδος Αναγνώστης
Ιωάννης
1810
55
γεωργός
50
Χάδος Γεώργιος
Δημήτριος
1843
22
γεωργός
51
Χάδος Δημήτριος
Ιωάννης
1811
54
γεωργός
52
Χάδος Θεόδωρος
Αναγνώστης
1834
31
γεωργός
53
Χάδος Ιωάννης
Αναγνώστης
1832
33
γεωργός
54
Χάδος Ιωάννης
Δημήτριος
1844
21
γεωργός
55
Χάδος Κωνσταντίνος
Ιωάννου
1813
52
γεωργός
56
Χάδος Νικόλαος
Δημήτριος
1835
30
ποιμήν
57
Γεώργιος γαμβρός Κ(ωνσταντίνου) Χάδου

1833
32
γεωργός
58
Αθανάσιος Δ. -
Νικόλαος
1835
30
γεωργός


Ο εκλογικός κατάλογος αποτελεί πολύτιμη πηγή γνώσης για τον ανδρικό πληθυσμό του Τσερνοβιτίου το 1865. Τα στοιχεία για κάθε εκλογέα παρουσιάζονται κατά αλφαβητική σειρά:



Α



ΑΛΕΞΙΟΥ:


Είναι καταγεγραμμένος με α/α 889. Γεννήθηκε το 1840. Το επώνυμο αυτό δεν υπάρχει σήμερα στο χωριό. Προφανώς οι απόγονοί του μετοίκησαν σε γειτονικά χωριά.


ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ:



    Ο Δημήτριος γεννήθηκε το 1825 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 903. Ο Ιωάννης είναι πιθανότατα α΄ εξάδελφός του και γεννήθηκε το 1838. Είναι καταγεγραμμένος με α/α 914. Ο Δημήτριος ως επάγγελμα δηλώνει γεωργός, ενώ ο Ιωάννης ποιμήν.



Γ



ΓΟΥΛΑΣ:


Ο Δημήτριος γεννήθηκε το 1838 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 897. Ο μικρότερος αδελφός του Αλέξιος γεννήθηκε το 1844 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 887. Και οι δύο ως επάγγελμα δηλώνουν γεωργοί. Το επώνυμο Γούλας δεν υπάρχει σήμερα στο χωριό. Ο Αθανάσιος Γούλας, ο οποίος είχε σπίτι στη Λιναριά, απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία τη δεκαετία του 1970 χωρίς να αφήσει άρρενες απογόνους.



Ι


ΙΩΑΝΝΟΥ:



Γεννήθηκε το 1827 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 884. Ως επάγγελμα δηλώνει γεωργός. Σήμερα το επώνυμο αυτό δεν υπάρχει στο χωριό. Οι απόγονοί του μετοίκησαν σε γειτονικά χωριά.



Κ


ΚΑΝΟΥΡΑΣ:


Ο Δημήτριος γεννήθηκε το 1809 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 898. Οι Αθανάσιος και Θεόδωρος γεννήθηκαν το 1832 και 1838 και είναι καταγεγραμμένοι με α/α 885 και 909 αντίστοιχα. Και οι τρεις δηλώνουν γεωργοί. Οι απόγονοί τους μετοίκησαν σε γειτονικά χωριά. Στην αρχή εγκαταστάθηκαν στις Ράχες και κατόπιν στην Πελασγία (μαρτυρία Κωνσταντίνος Χ. Κούτρας). Έως τα τέλη της δεκαετίας του 1960 ερχόταν στην Παλαιοκερασιά ο Ιωάννης Κάνουρας. Επιδιόρθωνε τους ξύλινους κάδους αποθήκευσης του ελαιόκαρπου, καθότι επαγγέλονταν βαρελάς. Ήταν κάτοικος του γειτονικού Ανύδρου (μαρτυρία Κωνσταντίνου Αθ. Αλεξόπουλου).


ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ:


Γεννήθηκε το 1809 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 930. Απόγονοί του υπάρχουν σήμερα σε γειτονικά χωριά.


ΚΑΡΑΜΠΑΣ:


Ο Κυριάκος γεννήθηκε το 1812, έτος κτίσεως της εκκλησίας του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου. Είναι καταγεγραμμένος με α/α 922. Δηλώνει ποιμήν. Ο Απόστολος γεννήθηκε το 1833 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 891. Δηλώνει γεωργός. Ο Νικόλαος γεννήθηκε το 1839 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 927. Δηλώνει ποιμήν.


ΚΑΡΑΠΛΙΟΣ:


Ο Κώνστας γεννήθηκε το 1837 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 918. Δηλώνει γεωργός. Απόγονοί του σήμερα υπάρχουν σε γειτονικά χωριά.


ΚΑΣΣΑΡΑΣ:


Ο Δημήτριος γεννήθηκε το 1785 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 906. Δηλώνει γεωργός. Είναι από τους γηραιότερους κατοίκους του χωριού.
Ο Ιωάννης γεννήθηκε το 1792 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 917. Δηλώνει γεωργός. Είναι και αυτός από τους γηραιότερους κατοίκους του χωριού. Πιθανότατα έχει συγγενική σχέση με το Δημήτριο Κασσαρά που αναφέρεται παραπάνω. Απέκτησε το γιο του Κώνστα σε ηλικία 46 ετών. Ο Κώνστας γεννήθηκε το 1838 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 921. Δηλώνει γεωργός.


ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ:


Ο Χρήστος γεννήθηκε το 1836, ο Δημήτριος το 1837 και ο Αλέξανδρος το 1840. Είναι καταγεγραμμένοι με α/α 936, 901 και 888 αντίστοιχα. Όλοι δηλώνουν γεωργοί.
Ο Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 1840 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 919. Δηλώνει γεωργός. Ο πατέρας του Γεώργιος πιθανότατα έχει συγγενική σχέση με τον Ιωάννη που αναφέρεται παραπάνω.


ΚΟΛΙΑΤΟΣ:


Ο Αθανάσιος γεννήθηκε το 1825 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 882. Δηλώνει γεωργός.
Ο Αναγνώστης γεννήθηκε το 1800 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 881. Οι Παναγιώτης και Νικόλαος γεννήθηκαν το 1837 και 1840 και είναι καταγεγραμμένοι με α/α 929 και 923 αντίστοιχα. Όλοι δηλώνουν γεωργοί. Αδιευκρίνιστη είναι η συγγενική σχέση μεταξύ των δύο γενεαλογικών δένδρων. Με επιφύλαξη αναφέρουμε ότι ίσως ο Νικόλαος του πρώτου δένδρου ήταν εξάδελφος του Αναγνώστη.
  

ΚΟΥΤΡΑΣ:


Ο Χριστόδουλος γεννήθηκε το 1778 και είναι από τους γηραιότερους κατοίκους του χωριού. Είναι καταγεγραμμένος με α/α 933. Ο Δήμος γεννήθηκε το 1790 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 907. Ο γιος του, Πανταζής γεννήθηκε το 1825 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 931. Όλοι δηλώνουν γεωργοί. Σύμφωνα με μαρτυρία του Κωνσταντίνου Χ. Κούτρα απόγονοι των Κουτραίων μετοίκησαν στις Ράχες και στο γειτονικό Άνυδρο, όπου απαντάται το όνομα Θωμάς.


  Λ



ΛΙΑΠΗΣ:


Γεννήθηκε το 1822 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 902. Δηλώνει γεωργός.
Σύμφωνα με μαρτυρία του κ.Δημητρίου Χρ. Αλεξόπουλου: «Κατοικούσε μόνιμα στη Βρύναινα, όπου είχε το κοπάδι του. Είχε πέντε ή έξι κόρες. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει σήμερα το επώνυμο στο χωριό. Αντιδίκησε με συγχωριανό του και κλήθηκε από τον Αγά της Βρύναινας να απολογηθεί. Απεστάλησαν δύο Οθωμανοί στρατιώτες για να τον οδηγήσουν ενώπιον του Αγά. Πήγαν στη στάνη του και τον συνέλαβαν χωρίς όμως να τον αφοπλίσουν. Ο Λιάπης στη μέση του έφερε ένα μαχαίρι με σπασμένη μύτη, γι’ αυτό οι στρατιώτες δεν έδωσαν σημασία. Στο δρόμο τους ρώτησε τι τον θέλει ο Αγάς. Ο ένας στρατιώτης του είπε "θα δείς τι σε περιμένει". Φτάνοντας στις βρύσες της Βρύναινας, ο πρώτος στρατιώτης ήπιε νερό και συνέχισε την πορεία του χωρίς να κοιτάξει πίσω. Ο δεύτερος, ο οποίος συνόδευε το Λιάπη, έσκυψε να πιεί νερό. Ο Λιάπης βρήκε την ευκαιρία, έσυρε το μαχαίρι του και κάρφωσε το στρατιώτη στο λαιμό. Του πήρε το όπλο, πήγε γρήγορα στη στάνη του, μάζεψε το κοπάδι και μαζί με την οικογένειά του πέρασε στο ελληνικό έδαφος. Οι ελληνικές αρχές δεν τον παρέδωσαν στις οθωμανικές και ο Λιάπης εγκαταστάθηκε στο Τσερνοβίτι. Μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας (1881) τα σύνορα πλέον δεν υπήρχαν. Ο Λιάπης πήγαινε τακτικά με το κοπάδι του στα μέρη της Βρύναινας, ειδικά στην Ιερά Μονή Άνω Ξενιάς, η οποία ήταν το αγαπημένο του μέρος. Εκεί απεβίωσε και ετάφη κοντά στην αψίδα του ιερού. Δίπλα στο μνήμα του φυτεύτηκε ένα κυπαρίσσι, το οποίο υπάρχει και σήμερα. Από τις κόρες του ήταν συγγενής με τους Αλεξοπουλαίους. Απόγονοί του ζούν σήμερα στη Βρύναινα».



Μ


ΜΠΑΚΑΛΙΑΝΟΣ:


Ο Αναγνώστης γεννήθηκε το 1799 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 979. Τιμήθηκε με σιδηρούν αριστείον για τη συμμετοχή του στην επανάσταση του 1821 (βλέπε ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ: ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ 2α. Ο Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας. Τσερνοβιώτες αγωνιστές του 1821). Οι γιοί του Ιωάννης και Χρήστος γεννήθηκαν το 1821 και 1839 και είναι καταγεγραμμένοι με α/α 913 και 935 αντίστοιχα. Όλοι δηλώνουν γεωργοί.

 

 

ΜΠΑΛΤΑΣ:


Ο Ευστάθιος γεννήθηκε το 1831 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 908. Ο Δημήτριος γεννήθηκε το 1835 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 904. Και οι δύο δηλώνουν γεωργοί. Είναι οι γιοί του Κωνσταντίνου Μπαλντά, ο οποίος τιμήθηκε με σιδηρούν αριστείο για τη συμμετοχή του στην επανάσταση του 1821 (βλέπε: ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ: ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ 2α. Ο Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας. Τσερνοβιώτες αγωνιστές του 1821) και πλέον είχε αποβιώσει.


ΜΠΕΡΤΣΙΜΑΣ:


Ο Παναγιώτης γεννήθηκε το 1825 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 928. Δηλώνει γεωργός. Απόγονοί του υπάρχουν σήμερα σε γειτονικά χωριά.



Π


ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ:


Ο Στάμος γεννήθηκε το 1823 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 932. Δηλώνει γεωργός. Σήμερα το βαπτιστικό όνομα Στάμος μετατράπηκε σε επίθετο. Το γεγονός επιβεβαιώθηκε από τον κ.Σωτήριο Αθ. Στάμο, πρώην Πρόεδρο της Παλαιοκερασιάς σε συνάντησή μας.


ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ:


Ο Ιωάννης γεννήθηκε το 1830, ο Δημήτριος το 1833 και ο Αλέξανδρος το 1840. Είναι καταγεγραμμένοι με α/α 915, 899 και 890 αντίστοιχα. Οι Ιωάννης και Δημήτριος δηλώνουν γεωργοί, ενώ ο Αλέξανδρος ποιμήν.


ΠΟΛΥΜΕΡΟΥ:


Γεννήθηκε το 1778 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 893. Είναι από τους γηραιότερους του χωριού. Δηλώνει γεωργός.


ΠΟΡΤΣΑΛΗΣ:


Γεννήθηκε το 1820. Είναι καταγεγραμμένος με α/α 892 και δηλώνει γεωργός. Το επώνυμο είναι άγνωστο.



Σ


ΣΑΝΟΣ:


Γεννήθηκε το 1830 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 926. Δηλώνει ποιμήν. Το επώνυμο δεν υπάρχει σήμερα στο χωριό. 
Σύμφωνα με μαρτυρία του Δημητρίου Χρ. Αλεξόπουλου, πριν μερικά χρόνια, υπήρχε κάποιος Σάνος προχωρημένης ηλικίας στη Βρύναινα. Από μαρτυρία της Βασιλικής Χάδου-Σωκράτους αντλείται η πληροφορία ότι: «Σήμερα υπάρχει Σάνος (Σιάνος) στην Πελασγία. Τα παιδιά αυτού, είναι στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Στη Θεσσαλονίκη ο γιος του είναι δικηγόρος και είναι συγγενείς μου από τη γιαγιά μου. Ο πατέρας της γιαγιάς μου, είχε μια αδερφή (Αικατερίνη Σουλιώτη) από τη Νίκοβα, η οποία παντρεύτηκε έναν Σιάνο από την Πελασγία». Ο συγκεκριμένος εκλογέας το 1865 δήλωσε το επώνυμό του για την εγγραφή στον εκλογικό κατάλογο με προφορά που ακουγόταν «Σάνος».


ΣΚΕΠΑΡΝΑΚΟΣ:


Γεννήθηκε το 1832 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 900. Δηλώνει γεωργός.



Τ


ΤΣΟΓΚΑΣ:


Γεννήθηκε το 1837. Είναι καταγεγραμμένος με α/α 896. Δηλώνει ποιμήν.



Φ


ΦΡΑΓΓΟΥ:


Ο Χρήστος γεννήθηκε το 1810 και ο Ιωάννης το 1820. Είναι καταγεγραμμένοι με α/α 934 και 912 αντίστοιχα. Δηλώνουν και οι δύο γεωργοί. Ο Νικόλαος, γιος του Χρήστου, γεννήθηκε το 1838, είναι καταγεγραμμένος με α/α 924 και δηλώνει ποιμήν.



Χ


ΧΑΔΟΣ:


Πρόκειται για το πολυπληθέστερο γενεαλογικό δέντρο του χωριού και προφανώς η δυσκολία στη σύνταξή του εξυπακούεται.
Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε το 1809 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 886. Δηλώνει γεωργός.
Ο Αναγνώστης γεννήθηκε το 1810 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 880. Δηλώνει γεωργός. Οι Ιωάννης και Θεόδωρος, γιοί του Αναγνώστη, γεννήθηκαν το 1832 και 1834 και είναι καταγεγραμμένοι με α/α 894 και 910 αντίστοιχα. Δηλώνουν και οι δύο γεωργοί.
Ο Δημήτριος γεννήθηκε το 1811 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 905. Δηλώνει γεωργός. Οι Γεώργιος και Ιωάννης, γιοί του Δημητρίου, γεννήθηκαν το 1839 και 1841 και είναι καταγεγραμμένοι με α/α 895 και 916 αντίστοιχα. Δηλώνουν και οι δύο γεωργοί.
Ο Κώνστας γεννήθηκε το 1813 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 920. Δηλώνει γεωργός.

Οι μεσήλικες Αλέξανδρος, Αναγνώστης, Δημήτριος και Κώνστας είναι αδέλφια και όλοι γιοί του Ιωάννη. Ο Κώνστας Χάδος μάλλον ήταν ο Πάρεδρος του Τσερνοβιτίου που αναγράφεται στον εκλογικό κατάλογο του 1856 (βλέπε: ΤΣΕΡΝΟΒΙΤΙ: ΤΟ ΚΕΦΑΛΟΧΩΡΙ ΤΗΣ ΟΘΡΥΟΣ 7α. Βουλευτικός Κατάλογος του Δήμου Φαλάρων του έτους 1856). Οι εκλογείς του Τσερνοβιτίου.

Ο Νικόλαος γεννήθηκε το 1835 και είναι καταγεγραμμένος με α/α 925. Δηλώνει ποιμήν και δεν είναι γνωστή η συγγενική του σχέση με τους υπολοίπους.
Στον κατάλογο παρατίθεται μόνο το βαπτιστικό όνομα «Γεώργιος γαμβρός Κ(ωνσταντίνου) Χάδου». Ενδεχομένως ο συγκεκριμένος να ήταν «σώγαμπρος» του Κώνστα Χάδου. Για το λόγο αυτό μάλλον «απώλεσε» το επώνυμό του και αναφέρεται μόνο ως «γαμβρός».


Τέλος αναφέρεται με α/α 883 κάποιος Αθανάσιος Δ. – του Νικολάου γεννηθείς το 1835. Δηλώνει επάγγελμα γεωργός. Δυστυχώς η μελάνη ξεθώριασε πάρα πολύ και δεν διακρίνεται το επώνυμο.



ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

α) Σε πληθυσμό 197 κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 1861, ο αριθμός των εκλογέων ανέρχεται σε 58. Πρόκειται για τον ανδρικό πληθυσμό του χωριού άνω της ηλικίας των 21 ετών με γηραιότερους όλων (κατά σειρά ηλικίας) τους Χριστόδουλο Κούτρα (ετών 87), Δημήτριο Κασσαρά (ετών 80), Δήμο Κούτρα (ετών 75) και Ιωάννη Κασσαρά (ετών 73).
β) Ως προς την επαγγελματική ενασχόληση προκύπτουν τα εξής στοιχεία: Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται στη συντριπτική τους πλειοψηφία με τη γεωργία (49) και κατά δεύτερο λόγο με την κτηνοτροφία (9):


Α. Γεωργοί
Α/Α
Ονοματεπώνυμο
1
Αλεξίου Αλέξανδρος
2
Αλεξόπουλος Δημήτριος
3
Γούλας Αλέξιος
4
Γούλας Δημήτριος
5
Ιωάννου Αθανάσιος
6
Κάνουρας Αθανάσιος
7
Κάνουρας Δημήτριος
8
Κάνουρας Θεόδωρος
9
Καραγιάννης Παναγιώτης
10
Καράμπας Απόστολος
11
Καραπλιός Κωσταντίνος
12
Κασσαράς Δημήτριος
13
Κασσαράς Ιωάννης
14
Κασσαράς Κωνσταντίνος
15
Κατσαντώνης Αλέξανδρος
16
Κατσαντώνης Δημήτριος
17
Κατσαντώνης Κωνσταντίνος
18
Κατσαντώνης Χρήστος
19
Κολιάτος Αναγνώστης
20
Κολιάτος Αθανάσιος
21
Κολιάτος Παναγιώτης
22
Κούτρας Δήμος
23
Κούτρας Πανταζής
24
Κούτρας Χριστόδουλος
25
Λιάπης Δημήτριος
26
Μπακαλιάνος Αναγνώστης
27
Μπακαλιάνος Ιωάννης
28
Μπακαλιάνος Χρήστος
29
Μπαλντάς Δημήτριος
30
Μπαλντάς Ευστάθιος
31
Μπερτσιμάς Παναγιώτης
32
Παναγιώτου Στάμος
33
Παπαϊωάννου Δημήτριος
34
Παπαϊωάννου Ιωάννης
35
Πολυμέρου Γεώργιος
36
Πόρτσαλης Βασίλειος
37
Σκεπαρνάκος Δημήτριος
38
Φράγγου Ιωάννης
39
Φράγγου Χρήστος
40
Χάδος Αλέξανδρος
41
Χάδος Αναγνώστης
42
Χάδος Γεώργιος
43
Χάδος Δημήτριος
44
Χάδος Θεόδωρος
45
Χάδος Ιωάννης
46
Χάδος Ιωάννης
47
Χάδος Κωνσταντίνος
48
Αθανάσιος Δ. -
49
Γεώργιος γαμβρός Κ(ωνσταντίνου) Χάδου


B. Κτηνοτρόφοι
Α/Α
Ονοματεπώνυμο
1
Αλεξόπουλος Ιωάννης
2
Καράμπας Κυριάκος
3
Καράμπας Νικόλαος
4
Κολιάτος Νικόλαος
5
Παπαϊωάννου Αλέξανδρος
6
Σάνος Νικόλαος
7
Τσόγκας Γεώργιος
8
Φράγγου Νικόλαος
9
Χάδος Νικόλαος

Περισσότερες παρατηρήσεις και επισημάνσεις θα πραγματοποιηθούν κατά την τελική επεξεργασία των γενεαλογικών δένδρων που προκύπτουν από τους εκλογικούς καταλόγους.


ΕΙΚΟΝΕΣ



 Eικ.1 Το εξώφυλλο του εκλογικού καταλόγου.



 Eικ.2 Η πρώτη σελίδα με τους εκλογείς του Τσερνοβιτίου.



 Εικ.3 Η δεύτερη σελίδα με τους εκλογείς του Τσερνοβιτίου.



 Εικ.4 Το τέλος του καταλόγου με το όνομα του Δημάρχου Φαλάρων Γ.Ριζόπουλου.



ΠΗΓΗ





ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ